مطمئنا همه ما افرادی رادر اطراف خود می شناسیم که داشتن دختر یا پسر تبدیل به آرزوی دیرینه اشان گردیده است. دراین میان بازارخرافات هم داغ است که مثلا زن حامله چه بخورد یا نخورد که جنسیت فرزندش را تعیین کند. اما واقعیت این است که بعد ازشکل گیری جنین هیچ راهی برای تغییر جنسیت جنین وجود ندارد. خیلی از زوج ها با تغییر در رژیم غذایی خود قبل از بارداری سعی دراین دارند که شانس داشتن پسر یا دختر را بالا ببرند که در بسیاری از موارد این تمهیدات به شکست می انجامد.
امروزه با استفاده از تکنیک (In Vitro Fertilization) IVF یا همان لقاح خارج از رحمی، افراد می توانند با شانس ۹۸ درصد جنسیت فرزند خود را تعیین کنند.
امروزه تعیین جنسیت جنین را با انجام IVF و تست (Pre-implantation Genetic Screening) یا PGS به راحتی می توان درآزمایشگاه های مراکز باروری انجام داد. در این روش سلول های تخمک در شرایط آزمایشگاهی و خارج از بدن مادر توسط اسپرم بارور می شوند. پس از گذشت چند مرحله از تقسیم سلولی در روز سوم یا پنجم پس از تشکیل جنین، چند سلول از جنین را به کمک دستگاه Micromanipulator از سایر سلول ها جدا می کنند که انجام این عمل به مهارت بالای جنین شناس نیاز دارد.
سلول جدا شده از جنین به آزمایشگاهای تخصصی فرستاده شده و بعد از انجام تست های مختلف، نه تنها جنسیت هر جنین تعیین می گردد، بلکه به متخصصان اطلاعاتی درمورد تعداد کروموزوم ها و شکل آنها می دهد. با کمک این روش می توان از داشتن فرزندی که بیماری های ناشی از نقص کروموزومی مانند سندروم داون و ترنر دارد جلوگیری کرد.
در آزمایشگاه های PGS تست دیگری به نام (Pre-implantation Genetic Diagnosis) PGD می تواند انجام شود. چنانچه یک یا هر دوی والدین، ناقل بیماری ژنتیکی و یا مبتلا به آن هستند و ترس از آن دارند که فرزندشان به این بیماری مبتلا شود، با انجام IVF و PGD می توانند از سلامت جنین اطمینان حاصل نمایند. در گذشته بسیاری از افراد مبتلا به بیماریهای ژنتیکی مانند هموفیلی (Hemophilia) یا تالاسمی (Thalassemia)، از این هراس داشتند که بیماری خود را به فرزند خود انتقال دهند. اما امروزه این افراد با شانس ۹۸ درصد می توانند از این اتفاق جلوگیری نمایند. به وسیله IVF و انجام تست PGD می توان جنین هایی که بیماری ژنتیکی مورد نظر را ندارند از سایر جنین ها جدا کرد و به رحم مادر برای ادامه رشد منتقل نمود. تقریبا ۱۲ روز پس از انتقال جنین به رحم مادر می توان تست خونی برای اثبات حاملگی را انجام داد.
به هرحال همان طور که ذکر گردید، این تکنیک می تواند در تشخیص بیماری های ژنتیکی پیش از تولد به کارگرفته شود، ولی اهداف استفاده از این روش بر اساس خواست والدین و یا تفاوتی های فرهنگی می تواند متفاوت باشد.
دکتر زهرا آزاد بادی
